Αυλαία, ασύστατοι! Αιμορραγούν ως και οι πέτρες, σ’ αυτόν τον άνυδρο καιρό! ΑΥΛΑΙΑ (Γ. Μπλάνας, Στασιωτικό 53o)

26/1/10

Ένα μάθημα πολιτικής συμμαχίας

Στις 26 Ιανουαρίου 1936, λίγους μήνες πριν την επιβολή της δικτατορίας του Μεταξά, σημειώθηκε ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα, κατά τη γνώμη μας, στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας. Διεξήχθησαν βουλευτικές εκλογές με απλή αναλογική το αποτέλεσμα των οποίων έφερε το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας για πρώτη φορά στο Κοινοβούλιο. Πράγματι το «Παλλαϊκό Μέτωπο» ως σχηματισμός του ΚΚΕ και του Αγροτικού Κόμματος έλαβε περίπου 73,5 χιλιάδες ψήφους που αντιστοιχούσαν σε 15 έδρες ή σε ποσοστό 5%. Ωστόσο για το ποσοστό αυτό θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι οι εκλογές διεξήχθησαν με το «Ιδιώνυμο» εν ισχύ, με πολιτικούς κρατούμενους, εξόριστους και φασιστικές συμμορίες σε δράση. Επίσης ένα άλλο στοιχείο που πρέπει να αναφερθεί ήταν ότι την εποχή εκείνη υπήρχε διάχυτος ο φόβος επιβολής δικτατορίας καθώς ήδη στην Ευρώπη διαπιστωνόταν άνοδος των φασιστικών κομμάτων από τις αρχές της δεκαετίας του ΄30 και μετά την οικονομική κρίση της περιόδου 1929-1933. Εξάλλου το ΚΚΕ προειδοποιούσε από νωρίς για τον κίνδυνο αυτό καθώς ο καπιταλισμός «αγωνιζόταν» να «ανακάμψει».
.
Το Εκλογικό Πρόγραμμα του Παλλαϊκού Μετώπου με κεντρικό σύνθημα «Εμπρός όλος ο λαός στον αγώνα: Για Ειρήνη-Ψωμί-Λευτεριά», πρόβαλε τη συνεργασία όλων των αντιφασιστικών-δημοκρατικών δυνάμεων του τόπου για να επικρατήσει μία λαϊκή αντιφασιστική Κυβέρνηση. Υπογραφόταν δε από αγωνιστές της Αθήνας μεταξύ των οποίων και ο Δημήτρης Γληνός που αποτέλεσε και την ψυχή του εκλογικού σχήματος. Οι σημειώσεις του για το προεκλογικό πρόγραμμα, αν και επιγραμματικές αποτελούν πραγματικά «εκπαιδευτικά» κείμενα ειδικότερα σήμερα.
«Το σύνθημά μας Λαοκρατία Σκοπός: Λαοκρατική Δημοκρατική Κυβέρνηση Στο φασισμό αντιτάσσουμε τη Λαοκρατική Αναδημιουργία Να πειθαρχήσει το κεφάλαιο στην Εργασία!» Η πρώτη σελίδα των σημειώσεων του Δημήτρη Γληνού για το προεκλογικό Πρόγραμμα του Παλλαϊκού Μετώπου. Δείτε και τις υπόλοιπες που θα τις ζηλεύουν όχι μόνο οι σημερινοί «αριστεροί» αλλά και από άποψη παρουσίασης και ιεράρχησης των επιμέρους επιδιώξεων του πολιτικού σχηματισμού θα λέγαμε «τύφλα να ΄χουν οι σύγχρονοι καθηγητές της διοικητικής επιστήμης». Από την
Ψηφιακή Συλλογή του Ιδρύματος Γληνού.

Ωστόσο το εκλογικό αποτέλεσμα δεν έδινε τη δυνατότητα σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης με κατανομή εδρών: 143 Τσαλδάρης, 142 Σοφούλης και 15 Παλλαϊκό Μέτωπο. Η μόνη σύγκλιση που έγινε ήταν μεταξύ Σοφούλη και Παλλαϊκού Μετώπου το οποίο θα έδινε ψήφο ανοχής (προσέξτε το, όχι εμπιστοσύνης) εφόσον ο πρώτος έδινε λύση σε μια σειρά ζητήματα δημοκρατίας όπως: κατάργηση περιορισμού εκλογικών δικαιωμάτων σε εκείνους που ενέπιπταν στο Ιδιώνυμο, αμνηστία πολιτικών κρατουμένων και εξόριστων, διάλυση φασιστικών οργανώσεων και επιτροπών ασφαλείας, καθιέρωση της απλής αναλογικής, αλλά και άλλα επίσης σημαντικά όπως: μείωση της τιμής του ψωμιού, κατάργηση προσωποκράτησης για χρέη προς το δημόσιο κάτω από 3 χιλιάδες δραχμές, κοινωνική ασφάλιση και διευθέτηση των χρεών των αγροτών σε τράπεζες και ιδιώτες. Μια σύγκλιση που δεν υλοποιήθηκε ποτέ με ευθύνη του Σοφούλη.

Ό,τι ακολούθησε το γνωρίζουμε όλοι (βλ. και πηγές) και δεν θα ασχοληθούμε περαιτέρω. Με εκείνο που θα (ξανα)ασχοληθούμε είναι το γεγονός ότι πολλά από τα παραπάνω ζητήματα, μα πάρα πολλά, μοιάζουν με αυτά που μαστίζουν τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Εβδομήντα πέντε χρόνια μετά εξακολουθούμε να έχουμε σχεδόν τις ίδιες διεκδικήσεις, τα ίδια δηλαδή προβλήματα. Οικονομική κρίση, τράπεζες, χρέη, αγροτικές διεκδικήσεις, ασφαλιστικό.. τα ίδια και τα ίδια. Θα μας πείτε τώρα «ναι αλλά δεν έχουμε πολιτικούς κρατούμενους (ως ένα βαθμό δηλαδή) ή εξόριστους». Και οφείλουμε να συμφωνήσουμε. Ωστόσο δεν μπορούμε να μην σκεφτούμε ότι ορίζουμε εαυτούς πολιτικούς όμηρους χάνοντας με τον τρόπο αυτό τον στόχο ή τον τρόπο για την επίτευξή του. Και τι εννοούμε με αυτό; Απλά ότι δεν είμαστε ικανοί ούτε μια πολιτική συνεργασία να κάνουμε. Και σαν να μην έφτανε αυτό όταν βλέπουμε ότι αποτυγχάνει αρχίζουμε να ρίχνουμε τις ευθύνες σε εκείνους που αρνήθηκαν τη συνεργασία (ο νοών νοείτω). Αυτό κι αν είναι κακομοιριά! Τόση κακομοιριά όση η διορατικότητα εκείνων που κρατήθηκαν μακριά από «συνεργασίες».

Προς «γνώσιν και συμμόρφωση» πρωτίστων ημών και δευτερευόντως υμών, παραθέτουμε στη συνέχεια τον «Κανονισμό λειτουργίας του Λαϊκού Μετώπου και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας» όπως συντάχθηκε από τον σπουδαίο Δάσκαλο και μεγάλο Αγωνιστή Δημήτρη Γληνό το 1936. Σημειώνουμε ότι το Λαϊκό Μέτωπο συγκροτήθηκε τον Ιούλιο του 1936 από το ΚΚΕ και το Αγροτικό Κόμμα (όπως και το κοινοβουλευτικό «Παλλαϊκό»), εν μέσω μεγάλων εργατικών και αγροτικών κινητοποιήσεων στην προσπάθεια παρεμπόδισης της επιβολής δικτατορίας, μια επιθυμία της αστικής τάξης που ήταν πλέον ορατή. Να λοιπόν πώς προσδιόρισε και πώς οριοθέτησε, αν θέλετε, ο Γληνός τη συνεργασία για τον ένα και μοναδικό σκοπό: Λαοκρατική Δημοκρατική Κυβέρνηση. Θα μου πείτε τον ήξερε, τον σκοπό. Ε, δεν είναι καιρός να μάθουμε και μεις το δικό μας; Να σταματήσουμε να είμαστε θεατές πάσης φύσεως «καρεκλομαχιών» και πάνω απ΄ όλα να αμυνόμαστε κατηγορώντας άλλους. Για την Αριστερά μιλάμε πάντα και τις «αριστερές συμμαχίες» μην παρεξηγηθούμε κιόλας.
.

Δημήτρης Γληνός (Σμύρνη 1882 – Αθήνα 1943). Από TO ΒΗΜΑonline
.

Το «Λαϊκό Μέτωπο» καθοδηγείται από κοινή Επιτροπή, που την απαρτίζουνε τέσσερα μέλη από κάθε κόμμα, που συμμετέχει σ΄ αυτό. Η Διοικητική Επιτροπή κατευθύνει όλη τη δράση του Λαϊκού Μετώπου και διευθύνει τις εργασίες της Κοινοβουλευτικής Ομάδας.
Η αντιπροσωπεία του Αγροτικού Κόμματος στη Διοικητική Επιτροπή του Λαϊκού Μετώπου αποτελείται από τους εκλεγμένους (;) Ι. Σοφιανόπουλο, Κ. Γαβριηλίδη, Ν. Κατούση και Σ. Φλούλη.
Η αντιπροσωπεία του Κομμουνιστικού Κόμματος στη Διοικητική Επιτροπή του Λαϊκού Μετώπου αποτελείται από τους Σ. Σκλάβαινα, Δ. Γληνό, Εμ. Καναλέα, και Γ. Σιάντο.
Τα κόμματα, που απαρτίζουν το Λαϊκό Μέτωπο έχουν απόλυτο δικαίωμα να ανακαλούν ένα ή περισσότερα μέλη της αντιπροσωπείας τους στη Διοικητική Επιτροπή του Λαϊκού Μετώπου.
Για τη διεύθυνση των εργασιών της Διοικητικής Επιτροπής του Λαϊκού Μετώπου, εκλέγεται Γραμματεία από έναν αντιπρόσωπο κάθε κόμματος που ανήκει σ΄ αυτό.
Αντιπρόσωπος του Αγροτικού Κόμματος στη Γραμματεία της Διοικητικής Επιτροπής του Λαϊκού Μετώπου ορίζεται ο Ι. Σοφιανόπουλος και του Κομμουνιστικού Κόμματος ο Σ. Σκλάβαινας.
Η Διοικητική Επιτροπή του Λαϊκού Μετώπου συνέρχεται σε ταχτικές συνεδριάσεις ύστερα από πρόσκληση της Γραμματείας της Διοικητικής Επιτροπής ή όταν το ζητήσει η αντιπροσωπεία ενός κόμματος στη Διοικητική Επιτροπή του Λαϊκού Μετώπου.
Οι αποφάσεις της Διοικητικής Επιτροπής παίρνουνται παμψηφεί.
Οι κοινοβουλευτικές ομάδες των Κομμάτων, που απαρτίζουν το Λαϊκό Μέτωπο διατηρούν μέσα στη Βουλή την αυτοτέλειά τους και διοικούνται σύμφωνα με τον οργανισμό του κάθε κόμματος, συνεργάζονται όμως σε όλα τα σημεία, που αφορούν την εφαρμογή του κοινού προγράμματος του Λαϊκού Μετώπου και απαρτίζουν όλες μαζί τα «συνεργαζόμενα κόμματα του Λαϊκού Μετώπου».
Για το συντονισμό της δράσης τους μέσα στη Βουλή καταρτίζουνε κοινή Επιτροπή από τους αρχηγούς των Κοινοβουλευτικών Ομάδων.
Ως τις ερχόμενες εκλογές η Κοινοβουλευτική Ομάδα του Παλλαϊκού Μετώπου μετατρέπεται σε Κοινοβουλευτική Ομάδα του Λαϊκού Μετώπου και σ΄ αυτήν ανήκουν όλοι οι βουλευτές των κομμάτων, που απαρτίζουν το Λαϊκό Μέτωπο.
Για τη Διεύθυνση της Ομάδας αυτής και τον κανονισμό των εργασιών της κάτω από την καθοδήγηση της Διοικητικής Επιτροπής του Λαϊκού Μετώπου εκλέγεται από τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας πενταμελής Γραμματεία όπου υποχρεωτικά αντιπροσωπεύονται όλα τα κόμματα, που μετέχουν στο Λαϊκό Μέτωπο.
Τα έξοδα που προκύπτουν από τη δράση της Διοικητικής Επιτροπής του Λαϊκού Μετώπου καλύπτονται από τα Ταμεία των Κομμάτων που ανήκουν σ΄ αυτό.
Σε κάθε πόλη, χωριό, επιχείρηση, συνοικία, κλπ, συγκροτούνται Επιτροπές του Λαϊκού Μετώπου, και η (;). Σκοπός των Επιτροπών αυτών είναι η εκλαΐκευση του προγράμματος του Λαϊκού Μετώπου, και η οργάνωση του Λαού για την εφαρμογή του.
Στις τοπικές Επιτροπές του Λαϊκού Μετώπου γίνονται δεχτές κάθε είδους αντιφασιστικές οργανώσεις, που παραδέχονται το πρόγραμμα του Λαϊκού Μετώπου.
Σε περίπτωση παραβίασης του συμφώνου-προγράμματος του Λαϊκού Μετώπου από ένα ή περισσότερα κόμματα, που ανήκουν στο Λαϊκό Μέτωπο, επιτρέπεται στα κόμματος, που μένουν πιστά στο πρόγραμμα του Λαϊκού Μετώπου η δημόσια κριτική κείνων, που παραβιάζουν το σύμφωνο.
Επίσης, επιτρέπεται η φιλική συζήτηση και κριτική μεταξύ των κομμάτων που ανήκουν στο Λαϊκό μέτωπο, πάνω σε ζητήματα, που βγαίνουν έξω από τα όρια του προγράμματος του Λαϊκού Μετώπου.

Πηγές - Προτάσεις
Ίδρυμα Γληνού, Ψηφιακές Συλλογές.
Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936, επιμέλεια Στέφανος Κρητικός, «Ριζοσπάστης», 04-08-2004.
Δημήτρης Γληνός, Ο αγωνιστής δάσκαλος, ο ριζοσπάστης παιδαγωγός, «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης», τεύχος 60-61, αφιέρωμα στο Δημήτρη Γληνό, από τη σελίδα των «Παρεμβάσεων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης».
Δημήτρης Γληνός, Μονόλογοι του ερημίτη της Σαντορίνης, Ο περίπατος του καθηγητή, από την Κιβωτό του κ. Σαραντάκου.
Ο Κομμουνιστής Δημήτρης Γληνός, Ιστορία, Ριζοσπάστης, 06-01-2007.