Αυλαία, ασύστατοι! Αιμορραγούν ως και οι πέτρες, σ’ αυτόν τον άνυδρο καιρό! ΑΥΛΑΙΑ (Γ. Μπλάνας, Στασιωτικό 53o)

1/4/11

H παλαιότερη αναφορά σε πρωταπριλιάτικο ψεύδος

Το πρωταπριλιάτικο έθιμο καθιερώθηκε τα πρώιμα χρόνια στη χώρα μας και χρονολογείται, μάλλον, από την εποχή της Τουρκοκρατίας. Το 1831 ο Αλέξανδρος Σούτσος έγραψε το ακόλουθο ποίημα το οποίο περιλαμβάνεται στο «Πανόραμα της Ελλάδος», που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1875, σημειώνοντας ότι το εμπνεύστηκε την 1η Απριλίου Αθήνα 1875, καθώς «Κατ' αυτήν την ημέραν εκάστου έτους ως είναι γνωστόν, επεκράτησεν η συνήθεια ν' απατά είς τον άλλον χάριν παιδιάς».


Σελίδα από την εικονογραφημένη έκδοση του Πινόκιο (Carlo Collodi, 1881) δια χειρός Attilio Mussino (1911).

Η πρώτη Απριλίου
ή
Η ημέρα του ατιμώρητου ψεύδους

Είναι πρώτη Απριλίου∙ η δική μας είν' ημέρα∙
Να σκορπίζωμεν τα λόγια ημπορούμεν στον αέρα
Και να τάζωμεν εις όλους υπουργήματα μεγάλα,
Ν΄ απατώμεν έναν κόσμον και να τάχωμεν καβάλα,
Ψεύστας Υπουργούς μας λέγουν; Τους φωνάζομεν με θάρρος∙
Είναι πρώτη Απριλίου, Κύριοι, και μη προς βάρος.

Έλληνες, αι τόσων χρόνων και σφαγαίς σας και θυσίαις
είναι άγιαις και θείαις.
Να μην ήμεθα του έθνους Γραμματείς και Φαρισαίοι,
Μετ΄ ολίγον ο καθείς σας στο χρυσάφι αν δεν πλέη!
Πλην γελάτε, και ψευτάκους μας φωνάζετε με θάρρος∙
Είναι πρώτη Απριλίου, Κύριοι, και μη προς βάρος.

Ξεύρετε πως τόσους χρόνους άλλο δεν επιθυμούμεν
Παρά σας ευτυχισμένους κ΄ ελευθέρους να ιδούμεν;
Δια σας το κοκκαλάκι ροκανίζομεν στην κώχη,
Καί δεν λέγομεν ποτέ μας σ΄ ό,τι μας προβάλουν «όχι».
Πλην γελάτε, και ψευτάκους μας φωνάζετε με θάρρος∙
Είναι πρώτη Απριλίου, Κύριοι, και μη προς βάρος.

Μη βιάζεσθε! σταθήτε να περάσουν δυο τρεις χρόνοι,
Κ΄ ύστερα τα θαύματα μας ο καθείς σας καμαρόνει.
Εις τας θέσεις μας σταθήτε να στερεωθούμεν πρώτα,
Κ΄ ύστερα θα πλημμυρίσουν και οι νόμοι και τα φώτα.
Πλην γελάτε, και ψευτάκους μας φωνάζετε με θάρρος∙
Είναι πρώτη Απριλίου, Κύριοι, και μη προς βάρος.

Αυτά έλεγαν την πρώτην Απριλίου δύο τρεις
Υπουργίσκοι μας ξυδάτοι.
«Κύριοι, κ΄ εγώ τους είπα, είν΄ ευγνώμων η πατρίς.
Και στεφάνους δια τόσας εκδουλεύσεις σας φυλάττει.
Πλην γελάτε, και ψευτάκους μας φωνάζετε με θάρρος∙
Είναι πρώτη Απριλίου, Κύριοι, και μη προς βάρος…»

Δι΄ αυτά όπου σας είπα έθυμώσετε κομμάτι,
Υπουργίσκοι μας Πιλάτοι,
Και με πάτε Άρον! ΄Αρον! Στους Κριτάς την ιδίαν ώρα.
-Κύριοι Κριταί, του ψεύδους η ήμερα είναι τώρα.
Στόλισα τους Υπουργούς μας και τους τάψαλα με θάρρος∙
Είναι πρώτη Απριλίου, Κύριοι, και μη προς βάρος.

Σχόλιο
Φαντάζεστε τι θα έγραφε ο Αλέξανδρος Σούτσος αν είχε γνωρίσει και τους δικούς μας Υπουργούς;

Πηγή
Χατζιώτης, Κ., (2005) Από τη ζωή της παλιάς Αθήνας: Πρωταπριλιάτικα και άλλες ευτράπελες ιστορίες. Ίκαρος, Αθήνα, σ.σ. 29-31.

Προτάσεις
-Αλέξανδρος Σούτσος, ΕΚΕΒΙ
-Το έθιμο της Πρωταπριλιάς, otherside.gr
-The Adventures of Pinocchio, Illuminated Books

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ